سلامت گوارش و پروبیوتیک کاملا به یکدیگر وابسته هستند. مصرف لبنیات پروبیوتیک میتواند کمک بسیار شایانی به افزایش سطح سلامت گوارش انسان کند. سلامت گوارش و کارکرد صحیح و مناسب این بخش از بدن، یکی از پایههای اساسی یک زندگی سالم در هر سن و شرایطی به شمار میرود.
پیش از این دربارهی لبنیات پروبیوتیک به تفصیل صحبت کردیم. لبنیات پروبیوتیک یکی از تازهترین محصولات لبنیات صنعتی به شمار میرود. این دسته از لبنیات، تنها محصولات خوراکی پروبیوتیک نیستند. میتوان گفت این دسته از لبنیات یکی از بهترین خوراکیهای موجود است. مصرف این دسته از لبنیات برای سلامت همهی اعضای خانواده با هر رژیم غذایی مفید و حتی در برخی موارد لازم است.
در واقع پروبیوتیكها به بهبود تحمل گلوكز و چربی خون (غلظت غیرطبیعی بالا از چربیها در خون) كمك میكنند و همچنین میتواند علائم ناراحتكننده سندرم روده تحریكپذیر را كاهش دهند.
پروبیوتیكها از طریق جایگزینی یا مستقرشدن در بخشی از بدن میزبان، تغییراتی ایجاد میكنند كه باعث اعمال اثرات مفید بر سلامت ما همچون مهار بیماریهای مختلف، كنترل سرطان و تعدیل سیستم ایمنی میشوند. به بیان دیگر، تحقیقات نشان میدهد پروبیوتیكها از طریق مكانیسمهای مختلف تاثیرات قابلتوجهی بر سلامت دارند.
سلامت گوارش و پروبیوتیک چه ارتباطی باهم دارند؟
روده جایگاه بیش از صد تریلیون باكتری است كه به آنها فلور باكتریایی روده میگویند. این باكتریها كه از بدو تولد و با اولین تغذیه از شیر مادر ساكن روده میشوند، باكتریهای هم غذا با ما هستند. این موجودات زندهی مفید، از باقیماندهی غذای مصرف شده توسط ما که وارد روده میشود استفاده میكنند. در مقابل این مهماننوازی پروبیوتیکها تعادل بین باکتریهای «خوب» و «بد» را برقرار میکنند و این باعث عملکرد بهتر بدن ما میشود. عواملی مثل استرس، مصرف دارو و رژیم غذایی میتواند تعادل طبیعی باکتریهای روده را بر هم بزند. غذاهای چرب و سنگین از این دسته هستند و بهتر است به جای آنها میوههای تازه و سبزیجات مصرف شود.
کمبود پروبیوتیک در روده چه عوارضی خواهد داشت
افزایش فعالیت باكتریهای مضر روده، افزایش كلسترول بد خون (LDL)، افزایش فشار خون، پوكی استخوان، دیابت، سندرم روده تحریكپذیر و انواع بیماریهای خود ایمنی از عوارض از بین رفتن فلور باكتریایی روده هستند.
هرچند متخصصان هنوز موفق به کشف علت دقیق بروز سندور رودهی تحریکپذیر نشدهاند اما یکی از قویترین تئوریها که بسیاری آن را تایید کردهاند این است که
این بیماری از نوعی اختلال در فلور روده با دستگاه ایمنی پدید میآید. اغلب آغاز این بیماری را به ورود عامل میكروبی بیماریزا به روده یا با استرسی مزمن مرتبط میدانند كه هر دو از بین رفتن تعادل میكروبی روده را به دنبال خواهد داشت .
سلامت گوارش و پروبیوتیک از این نظر باهم ارتباط مستقیم دارند که از گسترش باکتریهای مضر جلوگیری میکنند. این باکتریها با دارو قابل کنترل هستند اما متخصصان میگویند مصرف مداوم این داروها حتی برای چند ماه هم عوارض جانبی زیادی خواهد داشت.
در واقع متخصصان تغذیه معتقدند بهترین و تنها روش منطقی کنترل رشد باکتریهای مضر و اختلاف در فلور روده، بالا نگه داشتن سطح پروبیوتیک روده است.
بهترین برنامه برای مصرف پروبیوتیک
بارها گفتیم که برای استفاده بهینه از خواص لبنیات، باید آنها را مداوم و با برنامه مصرف کنیم. پروبیوتیکها مانند دارو عمل میکنند. هیچ دارویی با مصرف نامنظم تاثیرگذار نیست. متخصصان توصیه میکنند افرادی که مشکل گوارشی دارند روزی دو قاشق ماست پروبیوتیک برای دستکم دو هفته مصرف کنند.
این دسته از لبنیات را باید به صورت متناوب و دورهای مصرف کنیم. بسیار مهم است که در یک بازهی زمانی مشخص مثل یک ماه، هر روز و هر روز به مقدار ثابت و مشخص از این لبنیات مصرف کنیم.
به یاد داشته باشید که پروبیوتیکها برای درمان کاربردی ندارند. این باکتریها برای بهبود وضعیت و کاهش اثرات جانبی مشکلات جسمانی کاربرد دارند.
پیش از این هم گفتیم که گروهی از افراد نمیتوانند لبنیات مصرف کنند. دلیل این مسئله وجود لاکتوز در شیر و محصولات برپایهی شیر است. معدهی برخی افراد توانایی هضم لاکتوز را ندارد. این افراد اگر شیر یا لبنیات بخورند دچار مشکل میشوند. لبنیات پروبیوتیک این مشکل را حل کرده است.
این گروه از لبنیات به همهی افراد کمک میکنند سیستم گوارشی قویتر و منظمتری داشته باشند. افرادی که به لاکتوز حساس هستند میتوانند این گروه از لبنیات را جایگزین تمام لبنیات معمولی دیگر کنند.
سایر منابع پروبیوتیک
سلامت گوارش و پروبیوتیک رساندن به بدن تنها با مصرف لبنیات قابل انجام نیست. البته که مصرف لبنیات به دلیل فواید بسیار زیاد، در بخشهای دیگر نیز به انسان کمک میکند اما پروبیوتیکها را میتوان از منابع دیگر هم دریافت کرد.
این باکتریها به صورت طبیعی در خوراکیهای دیگر هم وجود دارند. میوهها یکی دیگر از منابع غنی باکتریهای پروبیوتیک هستند. میوههای فیبردار مانند انواع سیب، نسبت به سایر میوهها پروبیوتیک بیشتری دارند.
ترکیب سیب و لبنیات مانند ماستهای کمچرب برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند یک میانوعدهی بسیار مغذی به شمار میرود.
امروزه همچنین باکتریهای پروبیوتیک به غذای پرندگان خوراکی هم اضافه میشود. این پرندهها با مصرف این باکتریها به منبع بسیار خوبی از پروبیوتیکها تبدیل میشوند. مصرف گوشت این پرندگان برای افرادی که پرهیز غذایی ندارند بسیار مناسب خواهد بود.