ماست و شیر هم مانند همهی محصولات لبنی دیگر قند دارند. این محصولات که همگی از پایهی شیر تهیه میشوند حاوی مقدار متفاوتی از قند شیر یا همان لاکتوز هستند. پیش از این دربارهی قند شیر مفصل صحبت کردیم.
باید بدانیم محصولی که خود و خانوادهمان مصرف کنیم به صورت دقیق از چه محتوایی و در چه مراحلی ساخته میشود. همچنین بسیار مهم است که بدانیم این محصولات و مواد تشکیل دهندهی آنها چه تاثیری رو رژیم غذایی خانوادهی ما خواهند گذاشت. حتی اگر این محصولات ماست و شیر باشند که به عنوان محصولات مغذی شناخته میشوند، ممکن است در برخی موارد کارکردهای خوبی نداشته باشند.
ماست و شیر چه رابطهای باهم دارند؟
ماست از تخمیر شیر به دست میآید. برای تهیهی ماست پس از حرارت دادن شیر تا دمای 80 درجه سانتیگراد و تغییر و تخریب پروتئین کازئین در شیر، استرپتوکوکوس و بیفیدو باکتریهای موجود در شیر لخته میشوند. پس از سرد کردن این شیر تا دمای 45 درجه سانتی گراد بین چهار تا هفت ساعت بعد ماست به دست میآید.
بنابراین میتوان گفت ماست از نظر تغذیه تفاوت چندانی با شیر ندارد. البته در طی این فرایند برخی مواد تشکیل دهندهی شیر تغییر میکنند یا از بین میروند اما ارزش غذایی ماست و شیر تفاوت زیادی ندارند. یکی از موادی که طی فرایند تبدیل شیر به ماست حفظ میشود، قند شیر یا همان لاکتوز است. گفتیم که مصرف لاکتوز چه فوایدی برای بدن دارد. در عین حال برخی افراد ممکن است نتوانند لاکتوز را هضم کنند. مصرف ماست برای این افراد ممکن است باعث ایجاد مشکل شود.
چقدر ماست و شیر در روز باید خورد؟
این مسئله ارتباط مستقیم با رژیم غذایی شما دارد. اگر رژیم غذایی خاصی را رعایت میکنید حتما برای مصرف لبنیات منجمله شیر و ماست باید با پزشک خود مشورت کنید. براساس توصیهی انجمن قلب امریکا، میزان دریافتی قند بانوان باید روزانه کمتر از 6 قاشق چایخوری باشد. همچنین مردان نیز نباید بیش از 9 قاشق چایخوری در روز قند مصرف کنند. لازم به ذکر است که 6 قاشق چایخوری معادل 24 گرم و 9 قاشق چای خوری برابر با 36 گرم است.
برای اینکه بدانیم هر ۱۰۰ گرم ماست یا شیری که مصرف میکنیم چقدر قند به بدن ما میرسانند باید جدول مربوط به ارزش غذایی محصول روی بسته بندی آن را ببینیم. با یک محاسبهی ساده میتوانیم متوجه شویم هر کاسه ماست یا هر لیوان شیری که میخوریم چه بخشی از قند مورد نیاز و مجاز بدن ما را تامین میکند.
ماست و شیر برای تامین ملزومات دیگری چون پروتئین و کلسیوم هم مصرف میشوند اما نباید از قند موجود در آنها غافل شویم. خوب است که پروتئین و کلسیوم مورد نیاز خود را در کنار لبنیات از منابع دیگر هم تامین کنیم.
البته متخصصان تغذیه به افرادی که در حال وزن کم کردن هستند توصیه میکنند ماست کم چرب را در رژیم غذایی خود داشته باشند. ماست و شیر با کالری کمتر نسبت به بسیاری از خوراکیهای پروتئیندار، علاوه بر پروتئین و کلسیوم، قند مورد نیاز بدن شما را هم تامین میکند.
قند موجود در این لبنیات از نوع زود هضم است. به همین دلیل قبل و بعد از جلسههای تمرین یا پیادهرویهای روزانه مصرف آنها بسیار توصیه شده است.
کدام ماست و شیر برای ما مفیدتر است؟
این مسئله هم ارتباط مستقیم با رژیم غذایی شما و خانوادهی شما دارد. همانطور که پیش از این گفتیم ماستهای مختلفی در بازار وجود دارند. هرکدام از این ماستها خصوصیات متفاوتی دارند. هر شخص با هر رژیم غذایی باید ماست و شیری استفاده کند که بیشترین سود را برای رژیم غذایی او داشته باشد.
اگر مشکل قند یا فشار خون دارید، ماستهای طعمدار را به شما توصیه نمیکنیم. همچنین شیرهای پرچرب به احتمال بسیار زیاد برای شما مضر باشند. البته که اضافه یا حذف کردن یک خوراکی به رژیم غذایی افرادی که مشکل قند یا فشار خون دارند فقط باید با نظر مستقیم پزشک انجام شود.
قند موجود در ماست و شیر مضر نیست؟
متخصصان معتقدند همهی انواع قند، چه شیرین و چه غیرشیرین باید با احتیاط مصرف شوند. به جز افراد مبتلا به دیابت، قند خون یا فشار خون سایر افراد نیز باید در مصرف موادی که حاوی قند هستند، جانب احتیاط را رعایت کنند. مصرف بی رویهی قند حتی برای ورزشکارانی که به نظر میرسد این کالری و قند را میسوزانند هم ممکن است ایجاد دردسر کند. بهتر است با علم به این مسئله که ماست و شیر فواید زیادی برای بدن ما دارند، در مصرف آنها زیادهروی نکنیم.
محققان میگویند زیادهروی در مصرف هر مادهی غذایی حتی خانوادهی مفید لبنیات تعادل موجود در بدن انسان را بههم خواهد زد. بههم خوردن تعادل بدن یکی از اولین قدمها در راه ایجاد مشکلات سلامتی به شمار میرود.
بنابراین توصیه میشود ضمن مشورت با پزشک متخصص و همچنین قرار دادن انواع لبنیات در برنامهی غذایی روزانهی خود در مصرف این مواد خوراکی تعادل را رعایت کنید.