کلسیم یکی از عناصر بسیار حیاتی در بدن انسان است. هیچ انسانی نمیتواند بدون کلسیم زندگی کند. این ماده از زمان حضور انسان در رحم مادر تا روز آخر زندگی او در بدن وجود دارد. این وجود واجب است و در صورت کمبود این ماده، مشکلات بسیار شدیدی ایجاد خواهد کرد.
کلسیم پنجمین عنصر فراوان در بدن است. بخش عمدهی کلسیم موجود در بدن انسان، ساختار استخوان را تشکیل میدهد. در واقع کلسیم نقش مهم فیزیولوژیکی ایفا میکند که برای یکپارچگی عملکرد سیستم عصبی و عضلانی ضروری است و برای عملکرد طبیعی قلب ضروری است و یکی از عواملی است که در مکانیسمهای درگیر در انعقاد خون عمل میکند. خدمات بهداشت ملی انگلستان میگوید در بدن انسان بیش از هر مواد معدنی دیگر کلسیم وجود دارد. کلسیم به تقویت استخوانها ادامه میدهد تا وقتی که انسانها به سن ۲۰ الی ۲۵ سالگی یا به رشد کامل رسیده باشند.
طبق تحقیقات تعداد زیادی از افراد دچار کمبود کلسیم هستند و این باعث ضعف استخوان و شکنندگی و پوکی آنها میشود. میزان کلسیم لازم برای بدن به سن و جنسیت افراد بستگی دارد. غذا بهترین منبع برای دریافت کلسیم است. فرآوردههای لبنی مانند شیر، ماست و پنیر سرشار از کلسیم هستند. سبزیجات و دیگر مواد غذایی نیز مقداری کلسیم دارند.
کمبود این عنصر حیاتی بیماریها و مشکلات بسیار زیادی برای فرد ایجاد خواهد کرد.
علامتهای کمبود کلسیوم
علائم و نشانه های کمبود کلسیم از حالت خفیف تا شدید در صورت عدم درمان، متفاوت است که عبارتند از:
- بی حسی
- احساس سوزش سر انگشتان
- گرفتگی های ماهیچه ای
- بی حالی
- اشتهای کم
- ناخن های ضعیف و شکننده
- مشکل در بلعیدن
- حالت غش
این علائم در حالت حاد کمبود کلسیوم بسیار متفاوت و دارای عوارض شدید هستند. در صورتی که هرکدام از علامتها را در خود یا فرد دیگری مشاهده کردید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
پزشک بعد از انجام آزمایشهای مختلف و تشخیص کمبود، راههای درمانی متفاوتی پیش روی شما خواهد گذاشت. در حالت معمول، کمبود این مادهی غذایی به مصرف داروی خاصی نیاز ندارد. اصلاح سبک زندگی و اصلاح رژیم غذایی مهمترین و بهترین روشها برای حل این مشکل است. البته هرگونه اقدامی باید زیرنظر و با تایید پزشک انجام شود.
کلسیم در چه بخشهایی از بدن نقش دارد
محل اصلی ذخیرهی این ماده معدنی تودهی استخوانی است. بنابراین کاهش آن مساوی کاهش چگالی استخوانی است. دریافت کافی آن در سنین رشد و رسیدن به حداکثر تودهی استخوانی و همچنین در سنین بزرگسالی و پیری برای مقابله با از دست دادن تودهی استخوانی ضروری است. تعادل بین میزان دریافت و از دست دادن این مادهی معدنی نقش عمدهای در حفظ توده استخوانی دارد.
این مادهی حیاتی در تمام بخشهای استخوانی بدن شامل دندانها و اسکلت انسان نقش اصلی و اساسی را دارد. بنابراین برای داشتن فک، دهان، دندان و صورت سالم باید نسبت به وجود کلسیوم در بدن حساس باشیم.
کمبود این ماده ممکن است باعث ضعف در فک و صورت شود. این مسئله نتایج بسیار بدی برای بدن دارد. این نتایج ممکن است باعث تغییر در ظاهر طبیعی فک یا محکم نبود سیستم فک و دندانها باشد. این مسئله در میانسالی و بزرگسالی مشکلات زیادی برای افراد ایجاد خواهد کرد.
چند نکتهی مهم دربارهی رژیم غذایی مورد نیاز برای رفع کمبود کلسیوم وجود دارد که باید آنها را رعایت کنید:
بیش از حد لبنیات مصرف نکنید
تمام لبنیات منبع خوبی برای کلسیم هستند. با وجود خوردن تمام غذاهای مناسب هنوز می توانیم کمبود داشته باشیم در بعضی از موارد سطوح خاصی از لاکتوز میتوانند تاثیر منفی بر جذب کلسیم داشته باشد. پس غذاهای غنی از کلسیم همیشه پاسخگو نیستند.
سبزیجات بیشتر بخورید
سبزیجاتی که برگ سبز دارند، منابع غنی از کلسیم هستند. باید سعی کنیم هر روز آنها را بخوریم زیرا آنها خواص ضدباکتریایی پاککننده (تمیز کننده) دارند که به ما کمک میکند از مشکلات سلامت جلوگیری کنیم. سبزیجات را با روشهای بسیار متفاوتی میتوانیم مصرف کنیم.
بهترین نوع مصرف این خوراکیها اما مصرف خام و البته ضدعفونی شدهی آنها است.
لبنیات پروبیوتیک مصرف کنید
گفتیم که در مصرف لبنیات زیادهروی نکنید. بهتر است لبنیات معمولی مصرفی خود را با لبنایت پروبیوتیک جایگزین کنید. گفتیم که این باکتریهای مفید، به سلامت روده و سیستم هضم غذای بدن کمک زیادی میکنند. زمانی که این سیستم خوب و درست کار کند، همهی مواد غذایی مورد نیاز بدن بهتر و بیشتر جذب بدن میشوند. همین مسئله باعث میشود کلسیم بیشتری جذب بدن شود و مقدار کمتری از این مادهی حیاتی از بدن دفع شود.
ویتامینهای بدن خود را کنترل کنید
ویتامین D نیز به اندازه کلسیم بسیار مهم است. پیش از این دربارهی تفاوت این دو مادهی بسیار حیاتی به تفصیل صحبت کردیم. طبیعیترین راه جذب ویتامین D استفاده روزانه 10دقیقه از نور آفتاب است. با این حال همیشه باید از ماندن بیش از حد در زیر نور آفتاب خودداری کرد.
