نعنا نام تعدادی از گونههای گیاهی خانواده Mentha است. این گیاهان بهویژه به خاطره حس خنکی که ایجاد میکنند، شناخته شدهاند و در غذا هم بهصورت تازه و هم بهصورت خشکشده مصرف میشوند. این گیاه یک ماده پرطرفدار در بعضی از غذاها و نوشیدنیها ست. از چای گرفته تا سسها، سالاد و انواع پیشغذاها.
خوردن نعنا از جهاتی برای سلامتی مفید است. درعینحال تحقیقات نشان میدهند که اگر نعنا را روی له کرده و روی پوست بگذارید، یا بوی آن را استنشاق و یا بهصورت کپسول مصرف کنید، میتواند مفید باشد. در ادامه این مقاله به ۸ خاصیت سودمند نعنا برای سلامتی اشاره میشود.
نعنا سرشار از مواد مغذی است
هرچند به مقدار زیاد مصرف نمیشود بااینوجود نعنا سرشار از مواد مغذی است.
۱۴ گرم نعناع حاوی:
- ۶ کالری انرژی
- یک گرم فیبر
- %۱۲ نیاز روزانه ویتامین A بر پایه (Recommended Daily Intake)
- %۹ نیاز روزانه آهن
- %۸ نیاز روزانه منگنز
- و ۴% نیاز روزانه فولیک اسید
به دلیل مزه و طعم قوی نعنا از مقادیر کم استفاده میشود. بنابراین حتی ۱۴ گرم از آن نیز ممکن است زیاد باشد. بااینوجود میتوان در تهیه بعضی از سالادها مقادیری نزدیک به این مقدار نعنا را بهکار برد. نعنا بهویژه منبع خوبی برای تأمین ویتامین A است که ماده حیاتی برای سلامت چشم و دید در شب محسوب میشود.
در مقایسه با دیگر گیاهان و ادویهها، نعنا یک منبع غنی از آنتیاکسیدانها به شمار میآید. آنتیاکسیدانها مانع تنش اکسایشی در بدن میشوند. تنش اکسایشی نوعی آسیب به سلول است که بهواسطه رادیکالهای آزاد ایجاد میشود.
جمعبندی: نعنا هرچند بهطورمعمول در مقادیر زیاد مصرف نمیشود بااینحال حاوی مقادیر مناسبی از چندین ماده غذایی بهویژه ویتامین A و آنتیاکسیدانها است.
نعنا برای بهبود سندروم روده تحریکپذیر
سندروم روده تحریکپذیر یک اختلال رایج دستگاه گوارش است که از مشخصههای آن علائمی همچون شکمدرد، نفخ، باد معده و تغییر در عادات روده است.
هرچند درمان سندروم روده تحریکپذیر اغلب شامل تغییر رژیم غذایی و داروست، اما تحقیقات نشان میدهند روغن نعنای بیابانی میتواند به بهبود این عارضه کمک کند.
روغن نعنای بیابانی حاوی مادهای به نام منتول است که تصور میشود با آرام کردن ماهیچههای روده، باعث بهبود علائم سندروم روده تحریکپذیر شود.
در بررسی ۹ مطالعه که بیش از ۷۰۰ بیمار مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر در آن شرکت کردند؛ مشخص شد مصرف روغن نعنای بیابانی بهطور قابل ملاحظهای در مقایسه با داروها، علائم این سندروم را بهبود میدهد.
در یک مطالعه، در ۷۵% از کسانی که روغن نعنای بیابانی را به مدت ۴ هفته مصرف کرده بودند، علائم سندروم روده تحریکپذیر، بهبود یافته بود. این رقم برای کسانی که شبهه دارو مصرف کردند، تنها ۳۸ درصد بود.
تقریباً همه مطالعات نشان میدهند که مصرف روغن نعنای بیابانی از مصرف خود نعنا بهصورت خام بهتر است.
جمعبندی: سندروم روده تحریکپذیر یک اختلال رایج دستگاه گوارشی است. تحقیقات مختلف نشان دادهاند که مصرف روغن نعنای بیابانی در بهبود علائم مؤثر است.
نعنا و کمک به سوءهاضمه
نعنا همچنین ممکن است در بهبود دیگر مشکلات گوارشی مانند ناراحتی معده و سوءهاضمه مفید باشد.
سوءهاضمه به حالتی گفته میشود که غذا به مدت طولانی در معده مانده باشد.
مطالعات مختلف نشان دادند اگر با غذا روغن نعنای بیابانی مصرف شود، غذا سریعتر از معده خارج میشود و این علائم سوءهاضمه را بهبود میبخشد.
یک مطالعه بالینی روی افرادی که دچار سو هاضمه بودند، نشان داد که مصرف روغن نعنای بیابانی و زیره سیاه بهصورت کپسول، به اندازه داروها مؤثر است.
در اینجا نیز مانند سندروم روده تحریکپذیر، مصرف روغن نعنای بیابانی از مصرف خود نعنا بهصورت خام بهتر است.
نعنا در بهبود عملکرد مغز
گفته میشود علاوه بر خوردن نعنا، استنشاق رایحه روغن آن میتواند خواصی همچون بهبود عملکرد مغز داشته باشد.
یک مطالعه روی ۱۴۴ داوطلب بالغ، نشان داد که استنشاق روغن نعنای بیابانی به مدت ۵ دقیقه قبل از آزمون، تأثیر قابل ملاحظهای در بهبود حافظه دارد.
در تحقیق دیگری مشخص شد که بوکردن این روغن، هنگام رانندگی هوشیاری را افزایش داده و خستگی و اضطراب را کاهش میدهد.
بااینوجود همه تحقیقات موافق این نیستند که روغن نعنای بیابانی میتواند عملکرد مغز را بهبود دهد. بعضی از این مطالعات اثربخشی استنشاق روغن نعنا روی افزایش هوشیاری و کاهش خستگی را تأیید کردند، اما نتوانستند رابطهای میان آن و بهبود عملکرد مغز پیدا کنند.
کاهش درد نوک پستان در دوران شیردهی
مادرانی که شیر میدهند معمولاً دچار زخم در نوک پستان میشوند و این شیر دادن را به موضوعی دردناک تبدیل میکند. مطالعات نشان دادند که قرار دادن نعنا روی پوست، میتواند دردهای ناشی از شیردهی را کاهش دهد.
در این مطالعات مادران شیرده این گیاه را در شکلهای مختلف بعد از هر بار شیر دادن اطراف نوک پستان قرار دادند. آنها از روغن نعنا بهتنهایی و یا مخلوط ژل یا آب استفاده کردند. در یکی از مطالعات ۳.۸ درصد از مادران شیردهی که از نعنا استفاده کرده بودند دچار ناراحتی نوک پستان شدند. این رقم برای کسانی که از لانولین استفاده کرده بودند ۶.۹ درصد و برای شبه داروها ۲۲.۶ درصد بود.
علاوه بر این، در تحقیقی دیگر مادرانی که از روغن نعنا بعد از شیردهی استفاده کرده بودند، کاهش درد و شدت ترکخوردگی نوک پستان مشاهده شد.
بهبود علائم سرماخوردگی
بسیاری از داروهای سرماخوردگی و آنفولانزا دارای منتول هستند، که یکی از مواد ترکیب در روغن نعنا است. بسیاری بر این باورند که منتول میتواند گرفتگی بینی را بهبود دهد و تنفس را تسهیل بخشد.
با وجود این، مطالعات انجامشده نشان میدهند، منتول چنین اثری ندارد و نمیتواند گرفتگی بینی را از بین ببرد. این بدان معناست که هرچند نعنا نمیتواند گرفتگی بینی را از بین ببرد اما میتواند باعث شود که مردم احساس کنند تنفس از راه بینی آسانتر میشود.
عملکرد نعنا در رفع بوی بد دهان
آدامس با طعم نعنا معمولاً اولین چیزی است که برای رهایی از بوی بد دهان به ذهن اکثر مردم خطور میکند. متخصصان نیز قبول دارند که این محصولات میتوانند برای چند ساعت بوی بد دهان را بپوشاند. اما این اثر تنها موقتی بوده و در عمل بوی بد دهان را کاهش نمیدهند، بلکه آن را میپوشاند.
از طرف دیگر نوشیدن چای این گیاه و یا جویدن برگ نعنا هم میتواند بوی بد دهان را بپوشاند و هم میتواند باکتریها را از بین ببرد.
در رژیم غذایی
نعنا را میتوانید بهراحتی به سالاد، پیشغذا، اسموتی و حتی آب اضافه کنید. همچنین چای نعنا نیز یکی از روشهای پرطرفدار مصرف این گیاه است.
البته این نکته را باید در نظر گرفت که تاکنون تحقیقات زیادی در مورد مزایای مصرف نعنا انجام شده که اکثر آنها مصرف برگ نعناع همراه با غذا را فاقد این مزایا میدانند. نعنا اگر بهصورت کپسول مورداستفاده قرار گیرد یا روی پوست مالیده شود و یا در آروماتراپی استفاده شود، مزایای خود را نشان میدهد. بنابراین این گیاه به صورت خوراکی همراه با غذا تأثیری بر سلامت ندارد.
فهرست زیر میتواند در این امر به شما کمک کند:
- خوردن برگ تازه و یا خشک: برای درمان بوی دهان کاربرد دارد
- استنشاق روغن نعنا: ممکن است عملکرد مغز را بهبود بخشد و علائم سرماخوردگی را کاهش دهد
- قرار دادن آن بر روی پوست: میتواند درد نوک پستان که به دلیل شیردهی است را کاهش دهد
- مصرف بهصورت کپسول همراه با غذا: ممکن است علائم سندروم روده تحریکپذیر را کاهش دهد
جمعبندی: نعنا یک افزودنی خوشمزه و سالم برای اضافه کردن به غذاها و نوشیدنیهاست. هرچند نعنا را میتوان بهراحتی به غذاهای مختلف اضافه کرد؛ اما تحقیقات نشان میدهند که مزایای مصرف نعنا در صورتی حاصل میشود که آن را بهصورت کپسول مصرف کنید یا له کرده و بر روی پوست بگذارید و یا روغن آن را بو کنید.
فواید نعنا از بهبود عملکرد مغز و علائم گوارشی گرفته تا تسکین درد در شیردهی، علائم سرماخوردگی و حتی بوی بد دهان متغیر است.
