تب مالت یکی از عفونتهای مشترک بین انسان و حیوان است که با مصرف گوشت خام و نیمهپخته یا لبنیات آلوده به انسان منتقل میشود. مصرف لبنیات غیر پاستوریزه میتواند باعث بروز این عفونت باکتریایی شود. نتایج تحقیقات نشان میدهد باکتری ناقل این بیماری شانس زیادی برای انتقال از طریق تنفس یا سطح پول انسان ندارد. در نتیجه رعایت چند نکتهی به ظاهر ساده میتواند تا حد بسیار قابل توجهی خطر ابتلا به این بیماری را در انسان کاهش دهد.
این عفونت در بسیاری از موارد با مصرف آنتی بیوتیکهای معمول زیرنظر پزشک متخصص و همینطور استراحت قابل درمان است. فرد مبتلا ممکن است بین چند هفته تا چند ماه درگیر این بیماری باشد. احتمال بازگشت به دورهی اوج بیماری، تا زمانی که باکتری کامل از بدن خارج نشده باشد همیشه وجود دارد. ممکن است فرد آلوده چند روز و یا حتی چند ماه بعد از ورود باکتری به بدنش شاهد بروز علائم باشد در نتیجه نهان بودن این باکتری ممکن است خطرات جدی برای سلامت فرد ایجاد کند.
علائم و نشانههای تب مالت
علائم این بیماری که به آن بروسلوزیس هم گفته میشود، بسیار شبیه به آنفولانزا است. در این روزهای همهگیری ویروس کرونا که هر علامتی شبیه به علائم ابتلا به آنفولانزا ممکن است علامت ابتلا به این ویروس خطرناک باشد، بهتر است بیشتر از قبل مراقبل غذایی که میخوریم باشیم.
مهمترین علائم بروسلوزیس عبارتند از:
- تب و لرز
- بی اشتهایی
- تعریق
- ضعف
- خستگی
- درد مفاصل، عضلانی و کمر
- سردرد
همانطور که گفته شد ممکن است این علائم برای مدتی برطرف شوند اما تا زمانی که باکتری کامل از بدن فرد مبتلا خارج نشده، امکان اوجگیری مجدد آنها وجود دارد. برخی از علائم این بیماری در طولانیمدت بروز میکنند:
- خستگی مفرط
- تب کردن های مکرر
- آرتریت
- اندوکاردیت قلب
- اسپوندیلیت (نوعی آرتریت التهابی که بر ستون فقرات و مفاصل مجاور تأثیر می گذارد)
باتوجه به اینکه علائم تب مالت بسیار شبیه به آنفولانزا و کرونا است باید بسیار مراقب باشیم. بروز هرگونه تب، درد عضلانی و ضعف غیرعادی را باید یک علامت جدی در نظر بگیریم.
تب مالت چگونه منتقل میشود؟
گفتیم که این باکتری در بدن حیوانات رشد میکند و از این طریق به انسان منتقل میشود. حیوانات میزبان این باکتری ممکن است اهلی یا وحشی باشند. گاوها، بزها، گوسفندان، خوکها، سگها، شترها، گرازهای وحشی و گوزنهای شمالی، بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند. باکتری ناقل این بیماری «بروسلا» نام دارد. این باکتری از دو طریق ممکن است به انسان منتقل شود:
-
لبنیات و گوشت خام
باکتری تب مالت موجود در شیر حیوانات آلوده میتواند از طریق شیر، بستنی، کره و پنیرهای غیرپاستوریزه به انسان منتقل شود. یا این باکتری میتواند از طریق گوشت خام یا نیمپز حیوانات آلوده هم به انسان منتقل شود.
-
تماس مستقیم
باکتریهای موجود در خون یک حیوان آلوده میتواند از طریق زخم یا سایر ورودیهای بدن، وارد خون انسان شود. تماس با حیوانات، لمس کردن آنها، برس کشیدن یا بازی کردن با آنها، باعث سرایت این بیماری نمیشود، افرادی که حیوان خانگی دارند در معرض خطر کمی قرار دارند.
تب مالت بیشتر چه کسانی را تهدید میکند؟
به صورت کلی باید گفت کسانی که با حیوانات چه اهلی و چه وحشی بیشتر سر و کار دارند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. همینطور کسانی که محصولات لبنی و گوشت خام و غیر پاستوریزه مصرف میکنند هم در خطر جدی قرار دارند. میتوان گفت این گروه از افراد بیشتر از سایرین نیاز به مراقبت دارند:
- دامپزشکان
- تولیدکنندههای لبنیات
- گله داران و چوپانان
- کارگران کشتارگاه ها
- شکارچیان
- میکروب شناسان
تب مالت چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
این بیماری قابل درمان است. همانطور که در ابتدا گفته شد مصرف منظم آنتی بیوتیک زیرنظر پزشک متخصص میتواند در این زمینه کمک زیادی کند. مسئلهی اصلی اینجاست که این بیماری عوارضی هم دارد. بروسلوزیس میتواند تقریبا بر هر عضوی از بدن تأثیر بگذارد؛ ازجمله سیستم تولیدمثل، کبد، قلب و سیستم عصبی مرکزی. عفونت پوشش درونی قلب یا اندوکاردیت یکی از جدیترین عوارض ابتلا به این بیماری است. اندوکاردیت درمان نشده میتواند به دریچههای قلب آسیب بزند یا آنها را تخریب کند. این مسئله یکی از اصلیترین علت مرگ و میرهای مرتبط با تب مالت است. انواع عفونتهای داخلی شامل عفونت کبد، طحال و سیستم عصبی مرکزی از جمله عوارض خطرناک دیگر این بیماری به شمار میروند.
چطور میتوان از ابتلا جلوگیری کرد؟
برای بسیاری از افراد پیشگیری از این بیماری کار سختی نخواهد بود. به طور کلی باید از تماس با باکتری ناقل تب مالت خودداری کنیم. اگر یکی از مشاغل پرخطر که در بالا گفته شد را ندارید، روشهای زیر شما را از ابتلا به این بیماری مصون میکنند:
-
مصرف لبنیات پاستوریزه
امروزه هیچ محصول لبنی غیر پاستوریزهای مجوز فروش در بازار را ندارند. باید از مصرف لبنیات مشکوک یا بدون مجوز اکیدا خودداری کنید. این نوع لبنیات ممکن است ناقل بیماریهای بسیاری باشند.
-
پخت کامل گوشت
انواع گوشت را تا زمانی که دمای داخلی آن به 63 تا 74 درجهی سانتیگراد برسد، بپزید.هنگام غذا خوردن در بیرون از خانه، استیک یا گوشتتان را حداقل به صورت متوسط – مغزپخت سفارش دهید.
پخت درست و کامل، باکتریهای مضر مانند سالمونلا و ایکولای را از بین میبرد.هنگام سفر کردن به خارج از کشور، از خرید گوشت از فروشندههای خیابانی اجتناب کنید و همهی گوشتها را به صورت کاملا پخته سفارش دهید.
-
مصرف نکردن گوشت حیوانات وحشی
گوشت بیشتر حیوانات غیر اهلی ناقل بیماریهای خطرناکی هستند. اگر در تشخیص حیوانات متخصص نیستید از مصرف گوشتهای مشکوک و ناشناس جدا خودداری کنید.
اگر در یکی از مشاغلی که گفته شد را دارید، باید از برخورد با خون حیوانات وحشی یا اهلی مشکوک پرهیز کنید. اگر دامپزشک، کشاورز، شکارچی یا کارگر کشتارگاه هستید، در هنگام دست زدن به حیوانات مریض یا مرده یا بافت حیوانی یا در هنگام کمک کردن به وضع حمل یک حیوان حتما دستکشهای لاستیکی بپوشید. اگر کارمند آزمایشگاه هستید، تحت شرایط زیست ایمنی مناسب روی نمونههای آزمایش کار کنید. تمام کارمندانی که در معرض آلودگی بودهاند، باید فورا درمان شوند.
کشتارگاهها نیز باید نکات حفاظتی لازم مانند جداسازی بخش کشتار از سایر قسمتهای کشتارگاه و استفاده از لباس محافظتی را رعایت کنند.