نمک و چاقی ارتباط مستقیم و معناداری باهم دارند. اغلب میدانیم که نمک یک خوراکی به نسبت مضر است. از سالها پیش محققان به نتایج قطعی دست پیدا کردهاند که نشان میدهد مصرف بیش از حد مجاز نمک اثرات بسیار بدی روی بدن انسان دارد.
بسیاری از افرادی که حتما بیماری زمینهای خاصی هم ندارند بعد از مراجعه به پزشک برای چکاپ دستور کاهش شدید و حتی حذف نمک از رژیم غذایی میگیرند.
یکی از مشکلاتی که نمک باعث ایجاد یا تشدید آن میشود، مشکل چاقی است. مطالعات جدید دانشمندان نشان میدهد نمک تاثیر جدی روی میزان پرخوری افراد دارد. پرخوری یکی از دلایل اصلی افزایش وزن و چربی متراکم بدن به شمار میرود.
نمک و چاقی چطور به هم مرتبط میشوند؟
میدانیم که دلیل اصلی افزایش وزن، بالاتر بودن سطح کالری دریافتی نسبت به کالری مصرف شده است. این کالری اضافه در بدن به صورت چربی ذخیره میشود. همین چربی باعث چاقی و افزایش وزن در فرد خواهد شد.
نکته اینجاست که نمک کالری ندارد. در نگاه اول خوراکیهایی که کالری کمی دارند یا کالری ندارند، نه تنها باعث افزایش وزن نمیشوند، بلکه به کاهش وزن هم کمک میکنند. در واقع متخصصان تغذیه این دسته از خوراکیها را جانشین خوراکیهای دارای کالری بالا میکنند تا فرد ضمن دریافت مواد مورد نیاز بدن، کالری کمتری دریافت کند و در مسیر کاهش وزن قرار بگیرد.
دربارهی نمک اوضاع بسیار متفاوت است. نمک به تنهایی باعث افزایش وزن نمیشود چون همانطور که گفته شد کالری ندارد. نمک تاثیری روی متابولیسم بدن میگذارد که در نهایت باعث افزایش وزن میشود. برخلاف تصوری که در سالهای اخیر وجود داشت، محققان ثابت کردهاند که نمک نه تنها باعث تشنگی نمیشود بلکه باعث پایین رفتن سطح آب مصرفی فرد هم خواهد شد. نتایج تحقیق دانشمندان استرالیایی نشان میدهد افرادی که مقدار زیادی نمک مصرف میکنند، نسبت به کسانی که مقدار نمک کمتری استفاده میکنند آب کمتری مینوشند و گرسنهتر میشوند.
در طولانی مدت، افزایش اشتها باعث پرخوری و در نهایت افزایش کالری ورودی بدن میشود. همانطور که گفته شد افزایش کالری ورودی به بدن در میان مدت مساوی با افزایش چربی انباشت و چاقی است. برای یکی از این تحقیقات ده فضانورد روسی خود را برای سفر به مریخ آماده کردند. ماهها طول کشید که شبیهساز پرواز در فضا، محیط پایدار برای محققان فراهم کند تا آنها بتوانند روی تاثیر نمک مطالعه کنند.
نمک و چاقی و فست فودها
میدانیم که نمک باعث بهبود طعم غذا میشود. همین مسئله یکی دیگر از دلایل تاثیر چشمگیر نمک روی افزایش وزن افراد است. در واقع میل به خوردن غذاهای نمکدار در بسیاری از افراد به مراتب بیشتر از غذاهای کم نمک است. این میل ممکن است تا جایی پیش برود که فرد غذایی بیشتر از نیاز روزانهی خود مصرف کند و در نتیجه باعث چاقی خود شود.
مهمترین دستهی غذاهای نمکدار، فست فودها هستند. این گروه غذایی که یکی از عوامل اصلی افزایش آمار چاقی در سالهای اخیر به شمار میروند، با ترکیبی از نمک، چربی، شکر و خوراکیهای سرشار از کالری دیگر در مدت به نسبت کوتاهی باعث چاقی افراد میشوند.
به هم خوردن سیستم عصبی و چاقی
غذاهای سرشار از نمک و چربی قابلیت تشخیص سیری بدن را دچار اختلال میکنند. در نتیجهی این بههم ریختگی عصبی، غذای بیشتری میخورید. اگر کالری زیادی وارد بدن شود چاق میشوید. بنابراین ترکیب چربی و نمک بالا با یکدیگر برای سلامت فوقالعاده مضر است. با اینکه مشخص است ترکیب نمک و چربی بالا با یکدیگر سبب افزایش چاقی میشود اما هنوز غذاهای فرآوری شده با میزان نمک و چربی بالا تولید میشود.
بسیاری از رستورانها و فست فودها برای اضافه کردن به طعم غذا از نمک و چربی زیاد استفاده میکنند. شاید بسیاری از شما با خود فکر کنید در طول روز زیاد از نمکدان استفاده نمیکنید در صورتی که نمک و چربیهای پنهان را بدون آگاهی از وجودشان هر روز وارد بدنتان میکنید. تولید کنندگان محصولات غذایی فرآوری شده با کاهش استفاده از نمک، کمک بزرگی به کنترل چاقی میکنند. با توجه به اینکه مردم روزانه مقدار زیادی انرژی وارد بدن خود میکنند، کاهش مصرف نمک تاثیری مثبت روی وزن خواهد داشت. همچنین استفاده از یک برنامه سرشار از نمک سبب آسیب جدی به کبد میشود.
نمک را باید حذف کرد؟
نمک و چاقی دو دشمن سلامتی بدن انسان هستند. میتوان با قطعیت گفت که در این مسئله تردیدی وجود ندارد. هیچکس نمیخواهد و نباید چاق باشد و برای رسیدن به این هدف نمک یک سد بسیار محکم است.
البته باید به این نکته توجه کرد که حذف کامل نمک از برنامهی غذایی هم باعث حذف مواد حیاتی مانند ید خواهد شد. محققان و متخصصان تغذیه میگویند اصلاح رژیم غذایی و مصرف بسیار کم نمک برای سلامتی بدن انسان ضروری است. حذف خوراکیهایی که چربی و نمک پنهان دارند به ما کمک خواهد کرد ورودی و خروجی بدن خود را بهتر و دقیقتر تنظیم کنیم.
در بسیاری از موراد مقدار بسیار اندکی نمک فراوری شده با یود یک نیاز بسیار حیاتی برای بدن انسان است.