سم آفلاتوکسین چیست؟
کپک‌های آسپرژیلوس (کپک‌های تولید کننده سم آفلاتوکسین) روی مواد غذایی دارای کربوهیدرات از قبیل غلات، آجیل و خشکبار، میوه‌های خشک و اغلب در محیطی گرم و مرطوب رشد می‌کنند. این کپک‌ها سمومی بنام مایکوتوکسین تولید می‌کنند که برای سلامت دام، طیور و انسان مضر است. در میان این سموم، آفلاتوکسین از اهمیت ویژه‌ای در میان آلاینده‌های مواد غذایی برخوردارست. سم آفلاتوکسین ها نیز انواع مختلفی دارند که در شیر نوع M1 آن اهمیت دارد. این سم که می‌تواند موجب اختلالات گوارشی و کبدی شود و همینطور اثرات سوء بر سیستم ایمنی و تولید مثل بگذارد و حتی در برخی مواقع باعث سرطان شود.
از آنجایی که کپک‌های تولید‌کنندهٔ این سموم در طبیعت شایع هستند؛ سم آفلاتوکسین می‌تواند وارد روند تولید و فراوری بسیاری از مواد غذایی، مانند غلات (بخصوص ذرت)، خشکبار (مانند گردو، پسته، بادام زمینی، میوه‌های خشک) و حتی تولید فرآورده‌های دامی بخصوص شیر و لبنیات (از طریق غذای آلوده دام) شده و باعث بیماری شود.
روش‌های جلوگیری از ورود سم آفلاتوکسین به چرخه مواد غذایی
تحقیقات وسیع مقدار قابل قبول آلودگی در محصولات غذایی گوناگون را تعیین کرده و موسسأت نظارتی مثل اداره نظارت بر دارو و غذای آمریکا، اتحادیه اروپا و وزارت بهداشت ایران آن‌ها را اعلام و اعمال می‌کنند. هدف این است که مقدار قابل قبول تا حد ممکن در روند تولید و پخش پایین بیاید. حد قابل قبول این سم، بسته به نوع آفلاتوکسین، نوع ماده غذایی و میزان و شکل مصرف آن درانسان یا دام تعیین می‌شود.
برای کنترل آفلاتوکسین در غذا ، حد مجازی در استاندارد مشخص شده است که کمتر از آن آسیبی به بدن وارد نمی کند.
در استاندارد اتحادیه اروپا و آمریکا حد مجاز آفلاتوکسین در شیر را ۰.۵ میکروگرم در یک کیلوگرم در شیر تعیین شده است. میزان سم آفلاتوکسین در استاندارد ملی ایران (ISIRI a-5925) حد مجاز ۰.۱ میکروگرم در یک کیلوگرم تعیین شده است. یعنی اینکه حد مجاز سم آفلاتوکسین در ایران پایین‌‌تر از حد مجاز در آمریکا و اروپا در نظر گرفته شده است.
روش‌های جلوگیری از ورود سم آفلاتوکسین به چرخه تولید لبنیات در ایران
شرکت‌های لبنی در ایران تمامی شیرخام خود را از دامداری های صنعتی تهیه می‌کنند. در اصطلاح به این شیرخام شیر صنعتی گفته می‌شود. و در این دامداری‌ها کلیه خوراک مصرفی دام و همچنین شیرخام تولید شده توسط سازمان دامپزشکی نمونه برداری شده و پارامترهای مختلفی از جمله آفلاتوکسین M1 کنترل می‌شوند.
همچنین در کارخانجات تولید فرآورده‌های لبنی، کلیه شیرهای خام ورودی را جهت شناسایی و تعیین میزان آفلاتوکسین M1 آزمایش کرده و در صورت وجود سم آفلاتوکسین شیرخام دارای سم معدوم می‌شود.
به غیر از کنترل شیرخام ورودی به کارخانجات، سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو با نمونه گیری‌های متعدد از محصولات تولیدی کارخانجات وجود سم آفلاتوکسین در محصولات لبنی را پایش می‌کنند و در صورت مغایر بودن میزان بقایای آن با استاندارد ملی نسبت به اخطار و حتی تعلیق تولیدات شرکت متخلف اقدام می‌کنند.
در شرکت فرآورده‌های لبنی دوشه آمل با توجه به سلامت محور بودن این محصولات و اهمیتی که نسبت به سلامت جامعه قائل است؛ با کنترل و پایش دقیق شیرهای خام ورودی رعایت استانداردهای سم آفلاتوکسین در شیر را سال‌هاست که پیگیری می‌نماید.
شرکت فرآورده‌های لبنی دوشه آمل همچنین با بهره گیری از حضور دکتر دامپزشک و مهندسین صنایع غذایی این اطمینان را به مصرف کنندگان خود می‌دهد که برای کمک به سلامت مردم و جلوگیری از سوتغذیه و مشکلات ناشی از عدم مصرف لبنیات بدون دغدغه این محصولات را مصرف کنند.
 شود.){kind=link}